just next to the blues
Έχω σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια να έχω ιδιαίτερες μεταφυσικές ανησυχίες. Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, καθησυχαστικό ή αγχωτικό, αλλά έχω αποδεχτεί ότι δεν πρόκειται να αλλάξει μάλλον. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μου προκαλούν το ενδιαφέρον αυτές των γύρω μου ανθρώπων, όταν είναι ειλικρινείς βέβαια, και όχι απλά ένα ακόμα πεδίο ανάπτυξης της καθυστέρησής τους. Από πλευράς μουσικής, κακά τα ψέμματα, όσο μεγάλο κεφάλαιο έχουν οι ερωτικές απογοητεύσεις και ευτυχίες, άλλο τόσο σχεδόν είναι και η στροφή το βλέμματος προς τα πάνω ή προς τα μέσα. Από τον Arvo Part μέχρι τις μαθητείες των μινιμαλοαμερικάνων στον Pandit Pran Nath και από το black metal έως τις ανησυχίες της Alice Coltrane, οι ψυχικές αναζητήσεις βρίσκονται πίσω από μεγάλες δημιουργίες (με ποικίλους βαθμούς σοβαρότητας).
Ο Michal Jacaszek είναι από τους πλέον αγαπημένους μου μουσικούς τα τελευταία χρόνια και η εσωστρέφεια της μουσικής τους πάντα ήταν ταιριαστή σε ενδοσκοπήσεις. Έρχεται το σωτήριο έτος 2014 λοιπόν και ο Πολωνός αποφασίζει να κυκλοφορήσει μια συλλογή από ακυκλοφόρητες μεταλλάξεις θρησκευτικών τραγουδιών. «Pieśni» ο τίτλος του («Songs» όπως ενημερώνει εμάς τους μη πολωνομαθείς το site του) και η κυκλοφορία του μια ιδιαιτέρως ευχάριστη έκπληξη σε μια χρονιά, η οποία μουσικά μοιάζει να ξεκινάει αρκετά δυναμικά (και κατά τ’ άλλα δηλαδή δυναμικά ξεκινάει, όπως θα ακούτε και στις αγαπημένες σας ειδήσεις).
Όσες φορές το ακούω προσπαθώ να διαχωρίσω τις ομοιότητες και τις διαφορές σε σχέση με τα προηγούμενα. Προφανώς μην περιμένει κανείς χορωδίες και ύμνους προς τον σωτήρα μας. Επιφανειακά δεν απομακρύνεται ο Jacaszek από τα ηλεκτρονικοακουστικά των προηγούμενων κυκλοφοριών (τώρα που το σκέφτομαι πρέπει κάποια στιγμή να ξαναδώσω χρόνο στο «Pentral» που είναι λίγο αδικημένο). Το καλό για το εγχείρημα βέβαια είναι ότι δεν ξεχνάει τον ελαφρώς απόμακρα σοβαρό χαρακτήρα της εκκλησιαστικής μουσικής (για ύμνους που αφορούν την σωτηρία της ψυχής μας, πάντα μου έκανε εντύπωση ότι ακούγονται σχεδόν όλα τόσο απόμακρα). Η αποδόμηση που τους επιφυλάσσει, όμως, μοιάζει να τους επαναφέρει λίγο πιο κοντά στην γη, λίγο πιο κοντά στο ανθρώπινο στοιχεία. Ακόμα και το «Bogurodzica» (σ.μτφ: «Mother Of God»), το οποίο είναι και το πιο κοντινό στο πρωτότυπο (ελέω και φωνητικών), καταφέρνει να αποκτήσει μια σχεδόν φυσική υπόσταση στο πως σε συγκινεί. Το γεγονός ότι ο εξανθρωπισμός των εκκλησιαστικών ύμνων γίνεται με τη χρήση εντελώς τεχνητών μέσων, προσδίδει στο όλο εγχείρημα μια γοητευτικότατη δόση ειρωνείας. Ο συνδυασμός εγχόρδων και glitch-ο-ηλεκτρονικών πάντα μιλούσε στην καρδούλα μου. Απλά δομικά στοιχεία που καταλήγουν σε ένα θαυμαστό σύνολο. Σχεδόν επικοινωνία με το θείο θα έλεγε κανείς (χο χο).
Δεν θα αντιμετωπίσω το «Pieśni» σαν μια κανονική κυκλοφορία του Jacaszek, καθώς σίγουρα προτιμώ την μελαγχολία που βγαίνει από την ίδια τη μουσική του. Παραμένει όμως ένα εξαιρετικά ελκυστικό και συναισθηματικό album, ακόμα και αν οι θρησκευτικές σας τάσεις τείνουν στο μηδέν. Επίσης η ροή του με κάνει για μια ακόμα φορά να συνειδητοποιώ πόσο έχω φτάσει να συμπαθώ δίσκους που κυμαίνονται στα 40-45 λεπτά διάρκειας. Μην πει κανένας για επιστροφή στις βινυλιακές εκδόσεις και στις ρίζες και άλλα τέτοια. Κάπου εκεί βρίσκω το ιδανικό της ανάπτυξης μιας ολοκληρωμένης ιδέας, αλλά και της αποφυγής της ανάλωσης σε δαιδαλώδεις διαδρομές. Επίσης η ένταση που πιάνει το προαναφερθέν «Bogurodzica» θα τη ζήλευαν αρκετοί της «πνευματικής» μουσικής (ονόματα δε λέμε, οικογένειες δεν θίγουμε). Πάω να πω την προσευχή μου πριν τον ύπνο λοιπόν.
sonic death monkey 