sonic death monkey

Όσοι δεν ήμασταν tape traders στη χρυσή εποχή του tape trading (φεβρουάριος 1984 – δευτερο μισό σεπτεμβρίου του ίδιου έτους) αναπτύξαμε κάποιο μηχανισμό για να μας βοηθάει να «ενημερωνόμαστε για τη μουσική». Καθένας έχει τον δικό του. Απο τα περιοδικά οι ρομαντικοί, απο τα προτεινόμενα του spotify αυτοί που βαριούνται, απο τα βιβλία οι θεωρητικοί, απο το «δεν ενημερώνομαι, ενημερώνω» οι ψυχή-του-πάρτυ φίλοι μας, εως τον γενικότερο μηχανισμό «απο τον ιντερνέτ» ο οποίος λίγο πολύ εσωκλείει την συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων. Ο μηχανισμός συχνά αλλάζει με τα χρόνια. Εδώ και μερικά απο αυτά έχω πιάσει τον εαυτό μου να απομακρύνεται κάπως απο την ενημέρωση μέσω της μουσικής αρθογραφίας και να επικεντρώνεται στην εξερεύνηση του καταλόγου αρκετών ή πολλών δισκογραφικών εταιριών, με των οποίων το μουσικό αισθητήριο αλληλεπιδρά περισσότερο το δικό μου. Και φυσικά, στην επικοινωνία μεταξύ των labels, ένα απο τα πλέον απαραίτητα σημεία της έρευνας για μένα.

Ίσως όλο αυτό είναι ένας πρόλογος για να αναφέρω την ReR Megacorp και την Slowscan. Που η ίδια η αναφορά αυτή ίσως είναι με τη σειρά της ένας πρόλογος για να γράψω λίγα πράγματα για το έργο της γεννηθείσας στο Μόντρεαλ καλλιτέχνιδος Marie Goyette, πραγματικό και οριστικό κυρίως θέμα της σημερινής δημοσίευσης.

Η ReR Megacorp είναι η δισκογραφική εταιρία των Chris Cutler, drummer των avant garde θρύλων Henry Cow (και μετέπειτα των Art Bears), και Mick Hobbs των 1/2 Japanese και Officer!. Ένα πολύ βρετανικό label με απλησίαστα ποιοτικό κατάλογο, και ήχο που έχει ως βασικό πυρήνα τις ηχητικές ψυχώσεις των Cutler/Hobbs, και αν θέλετε περιτριγυρίζει την ψυχή του έργου των Chris Cutler και Fred Frith σε κάθε καλλιτεχνική φάση που πέρασαν ποτέ. Η ReR είναι μια απο τις δισκογραφικές όπου δεν υπάρχει περίπτωση να προσπεράσω αν συναντήσω σε ένα δισκοπωλείο ή σε ένα άρθρο. Αντιθέτως, αποτέλεσε και αποτελεί ένα βασικό «μηχανισμό» μου, και αν υπάρχει κάτι που λέγεται «ενημέρωση για τη μουσική», η ReR είναι για μένα ας πούμε ένα πολύ έμπιστο ειδησεογραφικό. Αν αρχίσω να κάνω name dropping απο τον κατάλογο θα μπορώ να γράφω για ανησυχητικά πολλή ώρα, οπότε θα εστιάσω σε μια κυκλοφορία μόνο, για να πάρω και την πάσα που θέλω. Είναι η μοναδική κυκλοφορία των p53, και συγκεκριμένα η αποτύπωση του show που έδωσαν στο εικοστό πέμπτο Frankfurt Jazz Festival το 1994. Οι p53 αποτελούνται απο τον ίδιο τον Chris Cutler στα κρουστά, τον τιτάνα Otomo Yoshihide στην παραμορφωμένη κιθάρα, τον Lutz Glandien στα ηλεκτρονικά, ενώ στο πιάνο συναντούμε τον Zygmunt Krauze και την Marie Goyette. Ο Cutler είχε αναπτύξει εκείνη την περίοδο ένα ενεργό ενδιαφέρον για το sampling και το turntablism, η χρήση των οποίων σαν μουσικά όργανα αποτέλεσε και τον πυρήνα της ιδέας των p53, ιδεά που μπορεί πλέον να περιγράφει μια οποιαδήποτε free jazz μπάντα, αλλά οι βραχύβιοι p53 σίγουρα δεν ήταν απλά μια τέτοια. Ο Cutler θέλησε να μπλέξει τον κλασικό με τον «ηλεκτρονικό» ήχο σαν μια ζωντανή «μάχη» μεταξύ τους, οπότε η χρήση των δύο πιάνο κάθε άλλο παρά πλεονάζουσα είναι. Not an easy marriage, που λέμε και στο χωριό. Κανονικό αριστούργημα στα δικά μου αυτιά.

Αυτή ήταν η πρώτη επαφή μου με την κλασική πιανίστρια Marie Goyette. Μια επαφή που ήταν αρκετή για να αναζητήσω και την δεύτερη ηχογραφημένη δουλειά της, ένα περίεργο απο κάθε άποψη cd του 1998 που λέγεται «A Scientific Dream And A French Kiss» και αποτελεί σύμπραξη με τη γνωστή avant garde τραγουδίστρια -και επίσης μέλος των Henry Cow και Art Bears- Dagmar Krause. Κυκλοφορία με κανονικά τραγούδια, σε στίχους και φωνές και των δυο ερμηνευτριών, με τη μουσική να αποτελεί μια επίδειξη sampling απο την Goyette, που κόβει/ράβει/εναποθέτει απο Mahler και Rachmaninoff μέχρι Eisler και Bartok. Έπιασα απο την αρχή τι συμβαίνει εδώ (σε όλα εκτός απο το εξώφυλλο) αλλά ας πούμε πως δεν το ακολούθησα ψυχικώς και στο έπακρο, κάπου και κάτι δε λειτούργησε. Και κάπου εκεί σταματάει το ηχογραφημένο έργο της Marie Goyette. To πρόβλημα με δημιουργούς σαν την Goyette, που ενεπλάκη ενεργά με τα avant garde κυκλώματα του Βερολίνου άμα τη αφίξει της το 1989, είναι πως η διαρκής μετατόπιση απο τη μια μορφή έκφρασης σε μια άλλη και η ιδιαιτερότητα της performance art, απο το πέρασμα του στησίματος θεατρικών παραστάσεων στην ένταξη σε αυτοσχεδιαστικά groups και απο εκεί στο πιάνο και στα radioplays, δεν ενθαρρύνει ιδιαίτερα την έννοια της μουσικής κυκλοφορίας όπως την έχουμε κατα νου σε πλαίσια μουσικής βιομηχανίας, όσο του «ηχητικού δρώμενου» που γεννιέται, λάμπει, σβήνει και ζει στη μνήμη των ανθρώπων που βρίσκονταν στον χώρο εκείνη τη στιγμή, με τον χώρο να είναι συνήθως μισό δωμάτιο χωρίς εξαερισμό ή μια παλιά αποθήκη ή ένας σιδηρόδρομος. Ποιητικό ή όχι, η Marie Goyette έχει γράψει σίγουρα πολλή μουσική, έχει παρουσιάζε ζωντανά ακόμα περισσότερη, αλλά σε πλαίσια δισκογραφίας υπήρξαν μόνο αυτά τα δύο cds! Άντε και μια vocal συμμετοχή της στο «Call Me Yesterday» της Antje Vowinckel. Και αυτό έπρεπε κάπως να διορθωθεί.

Η χαμένη κασσέτα της Marie Goyette

H εταιρία Slowscan του Jan van Toorn είναι μια περίπτωση δισκογραφικής ανάλογης σημαντικότητας με την ReR, μόνο που ο ήχος της είναι ακόμα πιο εξειδικευμένος και «αρχειακός». Δραστηριοποιήθηκε ως κασσετικό label απο το 1983 ως το 1988, και μετά απο μια πολυετή παύση επανήλθε ως αυστηρά βινυλιακό label το 2000, ενεργό μέχρι και τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Καμία προσπάθεια δε θα κάνω να αναφέρω καλλιτέχνες ή κυκλοφορίες της, πράγμα εντελώς μάταιο, αφού μιλάμε για την αποθέωση της δισκογράφησης και αποκατάστασης της sound art. Η όμορφη ιστορία είναι πως ο Jan van Toorn συνάντησε την Marie Goyette σε μια performance που έδινε με τον Michel Waisvisz στο Eindhoven κάπου στις αρχές των 90’s και της ζήτησε υλικό για μια κασσέτα που θα κυκλοφορούσε στην Slowscan. Η Goyette έστειλε πράγματι μια κασσέτα λίγους μήνες μετά, απο το Βερολίνο, η κυκλοφορία της όμως δεν έλαβε χώρα ποτέ, καθώς η Slowscan το έκλεισε για λίγο το μαγαζί. Η κασσέτα κρύφτηκε στα συρτάρια και χάθηκε απο τα εγκόσμια μέχρι το 2019, όταν ο Jan την ανακάλυψε τυχαία, έχοντας ξεχάσει εντελώς την ύπαρξή της. Θα έμοιαζε με κάποιο τρικ προώθησης, αλλά εδώ μιλάμε για την ουσιαστικά μοναδική κυκλοφορία της καλλιτέχνιδος. Η ίδια θεωρεί εξωπραγματικό πως το υλικό βρέθηκε μετά απο 30 χρόνια και νιώθει σαν να έστειλε μήνυμα σε ένα μπουκάλι το οποίο επιτέλους βρέθηκε. Την κυκλοφορία ανέλαβε το εκλεκτικό label Dead Mind Records, με τη δική του ιστορία στον χώρο των μικροεκδόσεων.

Το «Stone Memorial», χαμένη κασσέτα της Marie Goyette, κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2020 και αποτελείται απο τα εξής τέσσερα κομμάτια:

A1. Stone Memorial [08:49]: Ιντριγκαρισμένη απο τον ήχο που κάνουν οι πέτρες όταν έρχονται σε επαφή με μέταλλο, ηχογραφεί επι ώρες ένα συνεργείο κατασκευής πεζοδρομίων για να επεργαστεί στη συνέχεια τους ήχους στο studio ενός φίλου της. Της παίρνει μια νύχτα, και εγένετο Stone Memorial.

A2. Es Stinkt Aber Es Klingt Gut [24:22]: Αργά το απόγευμα της 8ης Νοεμβρίου του 1989, η Goyette ηχογραφεί απο το μπαλκόνι της τον ήχο εκατοντάδων Trabants (δημοφιλές μοντέλο αυτοκινήτων της πρώην ανατολικής Γερμανίας) που έχουν ξεχυθεί στους δρόμους μετά την πτώση του Τείχους την ίδια ημέρα. Ο ήχος που βγάζουν είναι εντελώς συγκεκριμένος και της θυμίζει τον ήχο των scooters. Στη συνέχεια, στα πλαίσια ενός happening δημιουργεί ένα κομμάτι με βάση τις ηχογραφήσεις αυτές, το οποίο και τιτλοφορεί it stinks, but it sounds good.

B1. Ich Fühle Mich Etwas Seekrank, Stewardess [26:34]: Ηχογράφηση των ήχων ενός αγκυροβολημένου πλοίου το οποίο λειτουργούσε για λίγο καιρό ως γκαλερί. Το κομμάτι που δημιουργήθηκε ήταν φτιαγμένο για να παίζεται απο τα μεγάφωνα του ίδιου του πλοίου. Περιέχονται ήχοι θάλασσας και διάφορα άλλα field recordings της ευρύτερης περιοχής.

B2. Aboriginals Of Berlin [02:34]: Ηχογραφήσεις οπαδών ποδοσφαίρου και συμμοριών στην ευρύτερη περιοχή του Βερολίνου.

Η χαμένη κασσέτα της Marie Goyette είναι σημαντική

Συχνά, ή έστω καμιά φορά, μου είναι δύσκολο να νοηματοδώ ή να κατατάσσω κάπου συγκεκριμένα μια αφηρημένη μουσική που-δεν-είναι-μουσική αλλά τελικά είναι πιο μουσική απο τη μουσική: Θέλω να μπορώ να καταλάβω κάτι για το έργο αλλά κυρίως θέλω να μπορώ να δεθώ μαζί του, και όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά. Το «Stone Memorial» θα μπορούσε να είναι άλλη-μια sound art κυκλοφορία με ηχογραφήσεις πεδίου και διακριτική στουντιακή επεξεργασία απο τις δεκάδες που βγαίνουν καθημερινά χωρίς να απαιτεί πολύ χρόνο ακρόασης, παρά μόνο τοποθέτηση σε κάποιο λήμμα, σε κάποια έκθεση, σε κάποιο installation στην καλύτερη ή χειρότερα απλά στον δυσανάλογα μακρύ δισκογραφικό κατάλογο μιας μουσικής περιορισμένου ακροατηρίου. Δε βρήκα ούτε ένα άρθρο για την sound art της Marie Goyette στο διαδίκτυο, καμία αναφορά, πέρα απο το φετινό και μικροσκοπικό δελτίο τύπου του «Stone Memorial». Δεν πέρασε και μέρα όμως που να μην επιστρέψει η σκέψη μου στις σειρήνες ενός καραβιού, στις τυχαίες cut-up λέξεις ενός βιβλίου με διάσημες φράσεις στα γερμανικά, στις εξατμίσεις παλαιών γερμανικών αυτοκινήτων και στα πεζοδρόμια μιας πόλης που απο τη μια γκρεμίζεται και απο την άλλη χτίζεται. Το «Stone Memorial» είναι ένα ηχητικό δρώμενο με τη σειρά του, αιώνιο, με εμφατική ανάδειξη του ανθρώπινου παράγοντα κόντρα στην αυστηρότητα -και ασφάλεια- του ακαδημαϊκού χαρακτήρα. Και αυτό θα με βοηθάει για πάντα να βρίσκω την ουσία του έργου, το νόημα και το δέσιμο που ψάχνω. Είναι εύκολο να το καταλάβει κανείς πριν το κατανοήσει; Δεν έχω απάντηση. Για μένα είναι νομίζω ο μονόδρομος.

Το «Stone Memorial» μπορείτε να το ακούσετε στην bandcamp σελίδα της Dead Mind Records. Η κασσέτα εκδόθηκε σε 50 αριθμημένα αντιτύπα και δεν έχει εξαφανιστεί απο παντού. Ακόμα.

Για κλείσιμο, κάτι που ήθελα να γράψω σε κάποιο μέρος του κειμένου, αλλά δεν κατάφερα να το χωρέσω παραπάνω και ξέμεινε στο τέλος, είναι πως μια κύρια καλλιτεχνική ενασχόληση της Marie Goyette τα τελευταία χρόνια είναι πλέον η ηθοποιία. Στον κινηματογράφο έχει εμφανιστεί ως τώρα σε τρεις ταινίες, και αν σκεφτήκατε αυτόματα κάποιο underground arthouse cinema, o πιο αξιοσημείωτος ρόλος της ήταν στο «The Grand Budapest Hotel» του Wes Anderson!

~ από kiwiknorr στο 18 Νοεμβρίου, 2020.

Αναρτήθηκε στις Uncategorized