Μουσικά μαθηματικά
Η επίσημη είσοδος του καλοκαιριού δεν έρχεται μόνη της αλλά συνοδεύεται σχεδόν πάντα από τους φίλους της και θερμούς θαυμαστές της. Ταξιδεύει πάντα μόνη όμως.
Οι δουλειές που έχουν δημιουργηθεί στον χώρο της jazz τα τελευταία χρόνια, οι συνθέσεις, οι συνεργασίες κάνουν λόγο για μια αναγέννηση. Αν με ρωτούσε κάποιος τι συνέβαινε πριν από περίπου τρία χρόνια, τα πράγματα που θα έβλεπα θα ήταν λίγο αποθαρρυντικά. Η ελπίδα παρέμεινε όμως και δεν την διέψευσε κανείς και όπως πάντα σε έναν χώρο όπως της jazz όπου τα κακά πράγματα ευτυχώς πεθαίνουν γρήγορα και η αναγέννηση τελικά είναι συνεχής, αρκετά γρήγορη, βασισμένη στην φαντασία, το θάρρος και την τόλμη των συντελεστών και καλλιτεχνών της έφτασε και η στιγμή που φωνάξαν το όνομά της. Εντάξει δεν είναι όλα τέλεια, αλλά τουλάχιστον ακούμε καλή μουσική.
Πρόσφατα μπήκε στο μικροσκόπιο μου η δουλειά των Tomasz Stańko, Charles Lloyd, Jason Moran και André Williams. Ονόματα παλιών εξαιρετικά πετυχημένων μουσικών, ο καθένας όχι μόνο στα όργανά του αλλά και στις συνθέσεις τους. Καλώς ήρθες στην jazz, την χώρα όπου πολλές φορές το πετυχημένο σημαίνει απλά πάρα πολύ καλό, πάρα πολύ δύσπεπτο αλλά και απελευθερωτικό, επιβεβαιωτικό ότι κάπου εκεί έξω αιωρείται η θετική πιθανότητα.
Τρείς τζαζίστες και ένας μπλουζίστας είναι, αλλά το ανέκδοτο ξεκινάει αλλιώς. Μπαίνεις σε δισκάδικο στην Θεσσαλονίκη. Μικρό, δίσκοι και CD παντού και στην άκρη ένας κύριος μεσήλικας να ξεσκονίζει δίσκους. Πόσες ιστορίες πίσω από κάθε εξώφυλλο. Μόνοι μας είμαστε και αναζητώ δουλειά του André Williams. Με κοιτάει με βλέμμα αναζήτησης, περιέργειας, ερώτησης. Δεν τον ξέρω, είναι η απάντηση. Προσπαθείς να θυμηθείς ακριβώς τον τίτλο ενός συγκεκριμένου δίσκου, πας να αναζητήσεις την τεχνολογία, σου προσφέρει ο δισκοπώλης την ευχαρίστησή της, τον βρίσκετε μαζί, τον παραπέμπεις όχι σε οποιοδήποτε βίντεο του αλλά σε ένα συγκεκριμένο από σχετικά πρόσφατη για την διάρκεια της καριέρας του (αν μπορούμε να πούμε αυτό που έκανε με την μουσική, καριέρα)ζωντανή εμφάνιση. Η κατάνυξη ήταν αμοιβαία. Χώρισαμε με λύπη. Με την βαριά, τσιγαράτη, αλκοολούχα, μετανιωμένη φωνή του Williams στα ηχεία, χωρίσαμε με – αναπάντεχη και για τους δυό μας – λύπη.
Για τον Stańko δεν έχω να πω και πολλά πράγματα. Αυτή την στιγμή, αυτές τις μέρες ακούω ξανά μαζικά τις δημιουργίες Dark Eyes, Leosia, Suspended Night του Tomasz Stańko Quartet μαζί με το ψυχεδελικό Purple Sun. Ο Πολωνός χωρίς δόντια, τρομπετίστας της avant garde/improvisation/free jazz είναι σαφέστατα από τους πιο σημαντικούς μουσικούς όχι μόνο στην πασίγνωστη ντίβα με το όνομα πολωνική jazz αλλά και τα καταφέρνει καλά και χωρίς δόντια. Είμαι καλά, ευχαριστώ, θα βάλω ψεύτικα αλλά βέβαια το πρόβλημα άρθρωσης της αναπνοής που χρειάζεται η τρομπέτα μου, θα το λύσω με γυμναστική του στόματος. Ο πιο συνεσταλμένος βέβαια Tomasz του Purple Sun αλλά και ο πιο εφηβικά συνεπαρμένος σίγουρα δεν γερνάει στις αργότερα δουλειές του. Φτάνοντας στο Dark Eyes του 2009 εξερευνεί μάλλον τα πιο κοσμοπολίτικα στέκια του κόσμου και δονείται με τις μνήμες του Miles Davis. Μέσα στο Purple Sun του 1973 όμως, στο Flair δεν μπορούν να κρυφτούν οι ήρωες όσο κι αν δεν βλέπεις στο σκοτάδι. Καλά δεν μιλάμε για rhythm section. Όπως και να χει δεν θέλω να πιάσω το παλαιότερο και το πιο πρόσφατο επιχείρημα του Stańko αλλά το έκανα, νομίζω γιατί είναι απλά εξαιρετικός. Χάνομαι στο ταλέντο και στο οξυγόνο των συνθέσεών του αλλά σαφώς θα πρέπει να είσαι λάτρης και του θεού στον οποίο προσεύχεται. Πρόκειται για καλλιτέχνη τοπίων, μουσικών και μουσικά αστικών, γνωρίζει τα μαθηματικά που είναι απαραίτητα για την jazz, τα μουσικά μαθηματικά. Quintet και quartet, δύση και ανατολή, Μουμπάι και Νέα γαμημένη Υόρκη, τα μαθηματικά είναι εκεί.
Ή απλά απατώ την ζωή με την jazz και δεν είναι ποτέ αυτό που φαίνεται.
Αφορμή για την ρίψη ονομάτων στα πεζοδρόμια αυτού του μπλογκ (επιτρέπεται να πούμε μπλογκ και όχι blog; Δεν είμαι σίγουρη αν με ενδιαφέρει πιο είναι το σωστό), ρίψη που δικαίως ντύνεται τα ονόματα των Charles Lloyd και Jason Moran, συνεργάτες χρόνια επισκέπτονται στον δίσκο Hagar’s Song παλιά κλασσικά μουσικογραφημένα, αλλά πόσο εξαιρετικά το κάνουν. Η διασκευή και η jazz είναι διπλανά καζάνια στην κόλαση της απόλαυσης ούτως ή άλλως. Η μουσική στο ανσανσέρ της jazz. Συνεργασία με επιτυχημένη έκβαση είναι το όνομα Lloyd/Moran και νομίζω πως το από κάτω μπορεί να πει πολλά πράγματα καλύτερα. Η αποθέωση της τεχνολογίας είναι μόνο η μεταβίβαση πληροφοριών που στοχεύει στην ανθρωπιστική καλυτερεύση των πληθυσμών, όπως είπε περίπου και ο φίλος μου ο δισκοπώλης με λιγότερα από αυτά λόγια.
Αυτό το ανέκδοτο ξεκίνησε με τρείς τζαζίστες και έναν μπλουζίστα. Στο συμπέρασμα θα μπει και ένας ακόμα μουσικός λίγο πιο αναπάντεχος βέβαια. Το μαύρο πρόβατο, ο ταξιτζής της Μητροπόλεως (κάποιος του χρωστάει αφιέρωση μάλλον) που μια μεγάλη νύχτα μιας μεγάλης εβδομάδας, κάτω από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου μου, άνοιξε την πόρτα του οδηγού ξεκούρασε απλώνοντας το αριστερό του πόδι έξω από το ταξί του και καθισμένος εκεί, έβγαλε από την θήκη το μπαγλαμαδάκι του και άρχισε να παίζει, αραγμένος στην πιάτσα. Οι στιγμές που νομίζω ότι τρελάθηκα είναι όταν αυτά που ακούω μου δίνουν εικόνες υπερφαντασιακές. Το πρόσωπο του Miles στις χορδές του μπαγλαμά, την μυρωδιά του ξύλου ενός δοξαριού με την μυρωδιά των πλήκτρων ενός πιάνου και την μυρωδιά ενός τενεκέ που η καριέρα του περιλάμβανε ρόλους κρουστού οργάνου. Οι νύχτες στην Μεσσηνία με τις νύχτες στο Σικάγο. Όταν αυτά που ακούω μου τραβάνε μια ασημένια γραμμή που τα ενώνει όλα, πλανήτες σε τροχιά τα πάντα και όλοι γυρώ από όλους. Το μαγικό ραβδί που ενώνει ζωές με μια νότα. Καλλιτέχνες που μπορούν να βάλουν το μουσικό πανί πίσω από όλα αυτά είναι αληθινά πραγματικοί και κινούνται με ευκολία τόσο στο φως όσο και στο σκοτάδι. Τρεις τζαζίστες, ένας μπλουζίστας και ένας ταξιτζής ενισχυμένος με μπαγλαμά.
sonic death monkey 